Tạp chí CSND - Toàn cầu hóa là một quá trình lâu dài, là một xu thế khách quan, có tác động đến tất cả các mặt của đời sống, kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Toàn cầu hóa có nhiều tác động tích cực và tiêu cực đến tất cả quốc gia trên toàn thế giới. Toàn cầu hóa thúc đẩy sự phát triển và xã hội hóa các lực lượng sản xuất đưa lại sự tăng trưởng kinh tế cao cho tất cả các quốc gia. Tuy nhiên, toàn cầu hóa cũng tác động đến nhiều mặt, hoạt động và đời sống con người trở nên kém an toàn, từ an toàn kinh tế, tài chính; văn hóa, xã hội; môi trường và an toàn chính trị. Một trong những vấn đề đó là sự hình thành và phát triển của tội phạm.
Trong điều kiện hội nhập và toàn cầu hóa, tình hình tội phạm trên thế giới nói chung và khu vực Đông Nam Á nói riêng sẽ có những diễn biến sau:
- Số vụ tội phạm hàng năm được phát hiện có sự tăng, giảm không đều, nhưng nhìn chung có xu hướng tăng và hậu quả do những hành vi phạm tội gây ra cho xã hội có xu hướng ngày càng phức tạp, đặc biệt là trong các loại tội phạm kinh tế, tội phạm ma túy, tội phạm khủng bố và tội phạm sử dụng công nghệ cao.
- Khuynh hướng tội phạm sử dụng bạo lực, vũ trang diễn ra phức tạp làm cho tình hình an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội diễn ra phức tạp, nhất là tội phạm khủng bố và tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.
- Xu hướng phạm tội có chuẩn bị trước, có tổ chức hoặc có sự cấu kết thành băng, ổ, nhóm hoặc manh nha mafia ngày càng rõ nét, nhất là trong các loại tội phạm: Giết người, cướp có vũ trang, cố ý gây thương tích, lừa đảo. Đặc biệt, trong các loại tội phạm tham ô, lừa đảo… Tội phạm có tổ chức chức xuyên quốc gia, tội phạm phi truyền thống là một đặc điểm mới trong điều kiện hội nhập.
- Tệ nạn tham nhũng và buôn lậu, buôn bán hàng cấm, kinh doanh trái phép, trốn thuế, tiêu thụ hang giả… có xu hướng phát triển và gây ra những thiệt hại về vật chất và tinh thần ngày càng lớn. Tội phạm tham nhũng và các tội phạm khác thường có quan hệ gắn bó với nhau, dựa vào nhau để hoạt động.
- Sẽ tiếp tục xuất hiện một số hành vi phạm tội mới nguy hiểm như: Buôn bán phụ nữ, bán ma túy tổng hợp xuyên quốc gia, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm tham nhũng xuyên quốc gia, tội phạm tiền giả quốc tế… Đặc biệt, tội phạm có tính quốc tế, tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia đang trên đà phát triển mạnh. Tội phạm có tính quốc tế, tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia thường hoạt động dưới dạng lừa đảo trong hợp tác đầu tư, buôn bán ma túy, buôn bán hàng cấm, rửa tiền, khủng bố…
- Tình hình phụ nữ phạm tội có xu hướng gia tăng trên thế giới, các mẫu thuẫn trong nội bộ nhân dân có biểu hiện thành những vụ phạm tội có nguy cơ lớn như: Biểu tình, gây rối trật tự công cộng và chống lại người thi hành công vụ. Các vụ phạm tội do người chưa thành niên thực hiện cũng có chiều hướng gia tăng trên thế giới và khu vực Đông Nam Á.
Hồ Hiền